Ülkemizde özellikle doğalgaz ve bunun yanında elektrik dağıtım şirketlerinin kullandığı yazılım ürünleri ve altyapıları incelemek gerekiyor. Zira bu yazılımların yerine yerli yazılımların kullanılacağı düşünülüyor. Bu tip alanların bir an evvel belirlenmesi, yabancı kaynaklı yazılımlara yıllık anlamda ödenen bakım ücretlerinin de düşürülmesine yönelik son derece detaylı araştırma yapılmaktadır. İşte bu amaçla yakın dönemde başlatılan ‘Yerli Enerji Yerli Teknoloji Ar-Ge’ projesi Temmuz ayı içerisinden tamamlanıyor.

Hürriyet yazarlarından Neşe Karanfil’in yakın tarihli haberine göre; proje ilk olarak bundan 2 sene önce yani 2020 yılında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun bir kararı ile hayata geçirilmişti. O dönem için yani 2020 yılının aralık ayında başta Elder olmak üzere aynı zamanda 21 elektrik dağıtım şirketi, 2021 yılının ocak ayında ise yine başta Gazbir-Gazmer ve 11 doğalgaz dağıtım şirketi ile bu konuda gerekli görüşmeler yapıldı ve akabinde de yerli yazılım konusunda sözleşme yapıldı. Ardından da yapılan çalışmalarda toplamda tam 173 markanın kullanım detayları incelendi ve sektörde özellikle yabancı yazılımların çok daha yoğun kullanıldığı görüldü.

Bakım Ücretine 35 Milyon Dolar Veriliyor

Yabancı yazılımın kullanım sıklığı genel ortalama olarak 295’dir. Ancak bunun yanında yerli yazılımın 156’dır. Son olarak hibrit yazılım olarak bilinen yazılımın da yine kullanım sıklığının 4’tir. Bunların yanında doğalgaz sektöründe yine toplamda 107 farklı yazılım markası vardır. Bu yazılım markalarından da 64 tanesi yerli iken 40’ı yabancı ve 3’ü de hibrit yazılımdır.

Kullanım sıklığı olarak bakıldığı zaman ise doğalgaz sektöründe yerli yazılım için 91 iken bu durum yabancı için 64’tür. Projenin yapısına göre ise ilk sahip olma lisans bedelleri ve aynı zamanda hemen her yıl ödenmesi gereken bakım bedelleri dahilinde ortalama olarak yerli yazılım konusunda bir maliyet çalışması da yapıldı. Enerji dağıtım sektöründe yabancı yazılımlara ortalama olarak 140 milyon dolar ile 160 milyon dolar arasında lisans bedeli ödeniyor. Bakım bedeli olarak bakıldığı zaman ise yabancı menşeli yazılımlara neredeyse yıllık olarak 30 ile 35 milyon dolar arasında bakım bedeli ödendiği düşünülüyor.

Yazılımın Milli Olmasına Karar Verildi

Yerli Enerji Yerli Teknoloji Projesi ile elektrik ve ayrıca doğalgaz dağıtım şirketlerinin kullandığı yazılım ve altyapıları incelendi. Bu incelemenin ardından da yerli yazılımların nerelerde kullanılacağı, bu alanların belirlenmesi, yazılıma uygun olacak teknolojilerin seçilmesi, yabancı kaynaklı yazılımlara her yıl düzenli olarak ödenen bakım bedellerinin düşürülmesine karar verildi. Bu nedenle de buna yönelik olarak detaylı araştırma ve planlamalar oluşturuldu.

Projeye yönelik genel anlamda yapılan değerlendirmede ise enerji dağıtım sektöründe kullanılan yazılımların neredeyse tamamına yakının yurtdışı kaynaklı olduğu biliniyor. Bu durum da aslında enerji sektöründe dışa bağımlılığa neden olan bir durum olarak kendini gösteriyor. Ayrıca yine yaklaşık beş yılda bir sahip olma maliyetine yakın da yine yüksek bakım ücretlerini de maalesef beraberinde getirmekte. Bu nedenle de bu proje son derece önemli olacaktır. Yerli Milli Teknoloji geçiş planı doğrultusunda öncelikli olarak pilot bölgeler seçilecek ve ardından da başvuru süreçleri başlayacak.